Onderzoeks- en behandelmogelijkheden van de bekkenfysiotherapeut

Onderzoek
Vervolgens zal er een lichamelijk onderzoek plaatsvinden. De bekkenfysiotherapeut kijkt daarbij naar het algeheel lichamelijk functioneren. Daarnaast is een bekkenfysiotherapeut ook bevoegd om inwendig onderzoek te doen, wanneer daar toestemming voor gegeven wordt.

Lichamelijk onderzoek
Tijdens dit onderzoek kijkt de bekkenfysiotherapeut naar jehouding, De bekkenfysiotherapeut kijkt daarbij naar het bewegen van jouw ruggengraat en het bekken, de rompstabiliteit, naar hoe je ademt, hoe de kracht, lengte en sturing van diverse spieren rondom het bekken is. 

Inwendig onderzoek
Bij het vermoeden van een bekkenbodemprobleem wordt ook een inwendig vaginaal of anaal bekkenbodemfunctie onderzoek gedaan. De bekkenbodemspieren liggen verstopt in het bekken en zijn van buitenaf niet te zien. Om het functioneren van de bekkenbodem te kunnen beoordelen is er een inwendig onderzoek nodig. Net als huisartsen en specialisten zijn bekkenfysiotherapeuten hiervoor opgeleid.

Tijdens het vaginaal/anaal inwendig onderzoek wordt gekeken naar de rustspanning en het aan- ontspannen van de bekkenbodemspieren. De kracht en het uithoudingsvermogen wordt beoordeeld evenals de mogelijkheid om de buikorganen te ondersteunen tijdens het hoesten. Ook pijnpunten in de bekkenbodem, zogenaamde myofasciale triggerpoints, die pijn kunnen veroorzaken inde buik, liezen, benen of genitaliën kunnen worden opgespoord.

Bij een anaal onderzoek wordt onderzocht of de bekkenbodemspieren voldoende aanspannen om een hoek te trekken in de endeldarm, die nodig is om de aandrang voor ontlasting te sturen en of ze voldoende ontspannen om de hoek te laten verdwijnen, zodat tijdens het ontlasten de darm zich goed kan legen. Bij de vrouw kan met een vaginaal onderzoek worden vastgesteld of er sprake is van een verzakking van één of meerdere organen.

De bekkenfysiotherapeut zal precies vertellen wat ze doet, ziet en voelt. Op deze manier kan een bekkenbodemfunctiestoornis in kaart gebracht worden, waarna op maat gemaakte oefeningen aangeboden kunnen worden.

Soms is aanvullende diagnostiek gewenst hierbij kan gedacht worden aan myofeedback (meting van de spierspanning), echografie of rectale ballononderzoek, ook dit kan en mag een bekkenfysiotherapeut uitvoeren.
Aan het einde van de onderzoeken worden de bevindingen besproken en wordt het behandelplan opgesteld.

Mocht je bezwaar hebben tegen een inwendig onderzoek, mag je dit ten alle tijden kenbaar maken. De bekkenfysiotherapeut zal in dat geval geen inwendig onderzoek uitvoeren. In overleg met jou zal gezocht worden naar andere mogelijkheden voor onderzoek dat bij jouw situatie past.

Behandelmogelijkheden
De bekkenfysiotherapeut heeft de keuze uit verschillende behandelmogelijkheden. De keuze wordt bepaald door jouw klachten en de uitkomsten van het totale onderzoek. Een belangrijk onderdeel van de therapie is voorlichting over de ligging en de functie van het bekken en de bekkenbodemspieren en de relatie met jouw klacht(en). Daarnaast krijg je uitleg en adviezen hoe om te gaan met jouw klachten in het dagelijks leven.

De behandeling kan verder bestaan uit:

• Oefentherapie: verbetering van coördinatie, kracht of soepelheid van de bekkenbodem of andere spiergroepen in en rond het bekken. Ook ademhalings- en ontspanningsoefeningen evenals blaastraining kunnen onderdeel zijn van de behandeling.
• Myofeedbackbehandeling: via een beeldscherm krijg je informatie over de activiteit van de bekkenbodem. Op deze manier word je tijdens het oefenen meer bewust van het functioneren van deze spieren. Vooruitgang kan op deze manier ook gemeten worden.
• Echografie: door middel van een buikecho of een perineale echo (aan de buitenkant tegen de bekkenbodem aan) kan de bekkenbodembeweging in beeld gebracht worden. Bijvoorbeeld het juist aanspannen van de spieren om de plasbuis af te sluiten is zo goed zichtbaar te maken.

Bekkenfysiotherapeut Lisette Kooistra vertelt hier meer over in onderstaande video. Ook kan gekeken worden naar bijvoorbeeld de blaasinhoud en of er eventueel sprake is van een diastase.

• Elektrostimulatie: bij onbeheersbare aandrang voor urine, het niet kunnen aanspannen van de bekkenbodem of bij pijn kan elektrostimulatie ingezet worden. Via een probe (een sensor) die vaginaal of anaal ingebracht wordt, kan een prikkeling gegeven worden. Diverse vormen(intensiteit) van prikkeling kunnen voor de verschillende klachten gebruikt worden. Soms wordt ook een thuisapparaatje meegegeven.
• TENS: uitwendige elektrostimulatie voor chronische pijnklachten.
• TANS en PTNS: bij moeilijk beheersbare aandrangklachten van de blaas kan ook deze uitwendige techniek gekozen worden met plakelektrodes bij de enkel en/of het heiligbeen. PTNS werkt via het aanprikken van deze zenuw met een naaldje bij de enkel.
• Rectale ballontraining: Bij ontlastingsverlies of obstipatie kan het inbrengen en met lucht vullen van een klein ballonnetje via de anus in het rectum de vulling van de darm nagebootst worden. Zo kan de bekkenbodemspier functioneel getraind worden.
• Massage: Diverse massagetechnieken kunnen toegepast worden bij bijvoorbeeld pijn of obstipatieklachten. Inwendig behandelen van de bekkenbodemspier is daarbij ook een optie. Door met de vinger druk te geven op de bekkenbodemspier kan deze vaak beter ontspannen.
• Pelottentraining: dit is een hulpmiddel voor vrouwen welke pijn hebben bij penetratie. Pelotten zijn een soort staven in verschillende maten. Door geleidelijk aan met een grotere diameter te oefenen rekt de vagina-opening en wordt deze soepeler. 

Tot slot: Onderzoeks- en behandeltechnieken zullen altijd in overleg met jou gekozen worden en uitgebreid toegelicht worden door jouw bekkenfysiotherapeut.